The Way Out

ή αλλιώς οι πραγματικές επιλογές στο γκέτο.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος αθλητής όλων των εποχών, τουλάχιστον στις Η.Π.Α.; Ο Michael Jordan. Ο τραγουδιστής με τις περισσότερες πωλήσεις στην ιστορία; Ο Michael Jackson. Και φυσικά δεν είναι αυτοί οι μόνοι εκπρόσωποι των Αφρο-αμερικανών στην αφρόκρεμα του Αμερικανικού star-system. Αντιθέτως, αν ρίξει κανείς μια πρόχειρη ματιά στις σελίδες των αμερικανικών (αλλά και των εγχώριων) περιοδικών ποικίλης ύλης, συνειδητοποιεί ότι οι μαύροι αστέρες είναι ουκ ολίγοι και εξαιρετικά λαμπεροί. Απαριθμήστε ονόματα. Από τον Tiger Woods και τον Kobe Bryant, μέχρι τον Puff Daddy και τον Nelly, η «μαύρη» κουλτούρα φαίνεται να περνάει περίοδο δόξας.

Και τα πράγματα δε σταματάνε εκεί. Το hip-hop είναι πλέον mainstream. Και μαζί του το σύνολο της κουλτούρας του γκέτο. Στην πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε ο Maxi Jazz στο Hood ανέφερε ότι του έκανε τρομερή εντύπωση όταν άρχισε να βλέπει τα “trendy”, σοβαρά στελέχη να κυκλοφορούν με τα Nike που αυτός και η παρέα του φορούσαν χρόνια. Ακόμα και στην ομιλία φαίνεται οι Αμερικανοί να επηρεάζονται από τα γκέτο, πολλές εκφράσεις έχουν παρεισφρήσει στην καθομιλουμένη.

Ήρθε η ώρα της δικαιοσύνης λοιπόν; Οι μαύροι επιτέλους εξισώθηκαν με τους λευκούς; Οι φυλετικές και κοινωνικές αδικίες και διακρίσεις ανήκουν στο παρελθόν;

Δεν είναι ακριβώς έτσι.

Αφορμή για αυτό το άρθρο ήταν δύο πράγματα. Από τη μια ένα post στο φόρουμ του hiphop.gr με τίτλο “Our Culture’n’Basket” το οποίο αναφερόταν στη γνωστή άρρηκτη σχέση μεταξύ μπάσκετ και hip hop. Από την άλλη, ένα άρθρο (σε ξένη εφημερίδα) για την τύχη των παικτών της σπουδαίας ομάδας του Coney Island. Πρόκειται για μια συνοικία της Νέας Υόρκης στην οποία το μπάσκετ έχει πραγματικά διαστάσεις θρησκείας, καθώς όλοι ζουν και αναπνέουν για αυτό. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι ομάδες από εκεί συχνά κέρδιζαν το περίφημο σχολικό πρωτάθλημα της Νέας Υόρκης (ένας θεσμός στον οποίο κατά κανόνα παίζεται πολύ καλύτερο μπάσκετ απ’ ότι στην Α1 του Ελληνικού πρωταθλήματος…). Ο ηγέτης εκείνης της ομάδας είναι ο σημερινός αστέρας του NBA Stephon Marbury. Οι υπόλοιπο όμως;

Εξαιρουμένου λοιπόν του Marbury (ο οποίος με το νέο του συμβόλαιο στους Knicks επιστρέφει στο φυσικό του χώρο), κανένας από τους υπόλοιπους παίκτες δεν κατάφερε να κάνει καριέρα. Δύο μόνο ακολούθησαν κάτι σχετικό με το μπάσκετ. Οι άλλοι φυτοζωούν με δουλειές του ποδαριού και αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα. Ένας μάλιστα αυτοκτόνησε, αφήνοντας σημείωμα που μεταξύ άλλων έλεγε ότι δεν άντεχε τη κοινωνική απόρριψη την οποία επέφερε η μη εξέλιξή του.

Δεν είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα στο χώρο της μουσικής. Όλα τα πιτσιρίκια που δείχνουν στοιχειώδη κλίση στη μουσική πιάνουν ένα μικρόφωνο. Έχοντας να αντλήσουν από ένα πλούσιο μουσικό πεδίο (μη ξεχνάτε ότι οι σημερινοί rappers μεγάλωσαν σε σπίτια με jazz και funk) εκδηλώνουν γρήγορα το ταλέντο τους. Το κύρος στη γειτονιά είναι μεγάλο και ένας καλός rapper γίνεται αυτόματα το «χαϊδεμένο παιδί». Αν εκπροσωπεί επάξια τη γειτονιά του στις freestyle battles της πόλης μπορεί να έχει πάνω κάτω ότι μπορεί να θελήσει ένας νέος στο γκέτο. Και φυσικά πάντα υπάρχει η ελπίδα να είναι ο επόμενος NaS ή Jay-Z…

Βέβαια αυτό δε συμβαίνει σε όλους. Για την ακρίβεια δε συμβαίνει σχεδόν σε κανένα. Και τι γίνεται μετά; Δυστυχώς χάσατε. Φτάσατε σε μια ηλικία που κανείς δε μπορεί να ελπίζει σε σας. Αν ξέρετε να κάνετε τίποτα στη ζωή σας έχει καλώς. Αν όχι, πρόβλημά σας.

Το μόνο παρήγορο στη μουσική είναι ότι τα περιθώρια είναι κάπως μεγαλύτερα. Στον αθλητισμό αν δεν ενδιαφερθεί κάποιος «μεγάλος» μέχρι να φτάσεις τα 20 τα πάντα τελείωσαν, ενώ στη μουσική μπορείς πάντα να ελπίζεις σε μια άνοδο τύπου 50 Cent ή DMX. Επιπλέον, ακόμα και αν δε γίνεις ο Funkmaster Flex μπορείς πάντα να βγάζεις τα προς το ζην παίζοντας στο κλαμπ της γειτονιάς σου…

Υπάρχει ένας μύθος γύρω από τους Αφροαμερικανούς. Τους θέλει σχεδόν υπερφυσικά όντα, «γενετικά» καλύτερους σε ορισμένα αθλήματα, «γενετικά» καλύτερους στη μουσική. Βασίζεται όμως στην άγνοια. Ο λόγος που είναι καλύτεροι στο μπάσκετ είναι απλά ότι δουλεύουν πάνω σε αυτό πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο. Ζούνε και αναπνέουν, ξυπνάνε και κοιμούνται με αυτό. Ομοίως και στη μουσική. Τελείως διαφορετικό να μεγαλώνεις σε ένα σπίτι που ακούς Duke Ellington, James Brown και Roy Ayers, απ’ ότι σε ένα με Kenny Rogers και Elvis Presley. Τελείως διαφορετικό η σχέση σου με τη μουσική να είναι η κιθάρα που παίζεις στο συγκρότημα του γυμνασίου, απ ‘ότι να κάνεις freestyle στα 15 σου σε κλαμπ στο κέντρο. Δεν είναι γενετική διαφορά. Είναι διαφορά κουλτούρας. Και τέτοιες σκέψεις είναι και επικίνδυνες, ρέπουν προς το ρατσισμό. Γιατί πολλοί βρίσκουν πάτημα σε αυτό για να διατυπώσουν γραφικότητες για τις πνευματικές του ικανότητες, στα πλαίσια ενός «ισοζυγίου».

Όμοιος είναι ο μύθος του γκέτο. Ελάχιστοι είναι οι πετυχημένοι μαύροι που βγαίνουν από τα σπλάχνα του γκέτο. Από τους σημερινούς superstars μόνο οι Allen Iverson, Kevin Garnett και Stephon Marbury είναι πραγματικά παιδιά του γκέτο, ενώ άλλοι όπως ο Kobe Bryant και Grant Hill είχαν αρκετές ανέσεις ώστε να τα βγάζανε μια χαρά πέρα και χωρίς το μπάσκετ…Και ακόμα και αυτοί που είναι όντως «παιδιά της γειτονιάς» εγκαταλείψαν το γκέτο τόσο νωρίς που δεν προλάβανε να το νιώσουν στο πετσί τους.

Αυτό δε σημαίνει ότι το γκέτο δε ζει για τη μουσική και το μπάσκετ. Φυσικά και είναι έτσι. Έτσι ήταν πάντα, από το ’30 ακόμα. Μόνο που τότε δεν ήταν μόδα, κανείς δεν έκανε ταινίες, αφιερώματα και διαφημίσεις γύρω από αυτό. Ο Elgin Baylor και ο Earl Monroe (παλιοί αστέρες του NBA γνωστοί για τη θητεία τους στους Lakers και τους Knicks αντίστοιχα) δεν βρήκαν τίποτα έτοιμο, κανείς όμως δεν τους έκανε πρότυπο το ’60 και το ’70. Ο Charlie Parker και ο Louis Armstrong είχαν πολύ δυσκολότερα παιδικά χρόνια από το μέσο παιδί του γκέτο, δε γυρίστηκε όμως κανένα αφιέρωμα σε αυτούς…(τουλάχιστον όχι για το απέγινε η γειτονιά τους…).

Τι μένει από όλα αυτά; Η βιομηχανία του θεάματος έχει ένα πολύ όμορφο παραμύθι. Το φτωχό παιδί που κόντρα σε όλες τις δυσκολίες βγαίνει από τον πάτο της κοινωνίας και γίνεται πρίγκιπας. Οι μεσοαστοί των Αμερικανικών προαστίων απολαμβάνουν τους καλύτερους μπασκετμπολίστες και τους καλύτερους μουσικούς στο κόσμο.

Και πίσω στα γκέτο;

Λένε ότι υπάρχουν τρεις δρόμοι για να ξεφύγει ένας μαύρος από το γκέτο. Ο αθλητισμός, η μουσική και το έγκλημα. Και (όπως έλεγε και μια στατιστική που διάβασα) οι πιθανότητες για ένα παιδί που μεγαλώνει στο γκέτο να παίξει στο ΝΒΑ είναι μικρότερες απ’ ότι να το χτυπήσει κεραυνός…

Απλά δε διευκρίνιζε αν εννοούσε να το χτυπήσει ο κεραυνός μέσα στο γκέτο…

Συντάκτης: GreenB