Το Χρονικό ενός MC. Vol. 1: Τάκι Τσαν

Παναγιώτης Στραβαλέξης - Τάκι Τσαν - Τυμβωρύχος - Θαύμα Παιδί

Ο Τάκης, ένας από τους αγαπημένους MCs της σκηνής, με μακριά πορεία στο ραπ, επίσημα άρχισε κάπου στο 1997, αλλά έχει γραφές και από πιο πριν, μέλος των GLD (Gate of the Living Dead) μετέπειτα Ζωντανών Νεκρών και των Τιγρέ Σπορακίων (sic), ήταν πραγματικά, μαζί με όλους σχεδόν τους MCs της γενιάς του ένα κομμάτι της καλύτερης επόχης του Hip Hop στην χώρα μας. Το ραπ του πολυεπίπεδο και με πολλά πρόσωπα και νοήματα, μερικές φορές παρεξηγημένο άλλες φορές υποτιμημένο. 4 πρόσωπα σε ένα σώμα. Ο εξοργισμένος έφηβος Τυμβωρύχος, ο τυχοδιώκτης Παιδί Θαύμα, ο εναλλακτικός Παναγιώτης Στραβαλέξης και ο ώριμος Τάκι Τσαν συνθέτουν την εικόνα ενός από τους πιο ολοκληρωμένους MCs που γνώρισε και θα γνωρίσει ποτέ η μάταια Ελληνική Σκηνή.

Η αρχή έγινε με το ΖΝ Εντολές. Ξεκινώντας μαζί με τον Μηδενιστή, από τα κρατητήρια της ΕΛ.ΑΣ. μετά από live των Τerror X Crew, χώθηκαν στα βαθιά. Αγριεμένο τσιτωμένο ύφος, επιθετικοί στίχοι, οριοθετούσαν το παρθένο έδαφος του battle rap στην Ελλάδα. Ο Τάκης όντας πιτσιρικάς έβγαζε μια κάπως πιο ανώριμη φωνή με στιγμές νιαουρίσματος, μας έδινε να καταλάβουμε ότι δεν αστειευόταν.

"Όταν παίρνω φόρα με την νεκροφόρα
πενθεί όλη η χώρα
μολαταύτα δεν κολλάω και πατάω όποιον βγει μπροστά
τα φρένα μου σπασμένα γιατί είναι ελληνικά"
Τυμβωρύχος - Η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών

Δεν πέρασε αρκετός καιρός και ξαναχτυπά με τον Πρώτο Τόμο, ένα από τα καλύτερα albums που βγήκαν ποτέ στην Ελλάδα, και ίσως το καλύτερο Battle Rap Album όλων των εποχών στην Ελλάδα. Ίδιο στυλ, ίδιοι στίχοι πάνω κάτω γύρω από βία, ναρκωτικά, αλητεία και μια κόντρα με το αντίπαλο δέος του Low Bap που κράτησε αρκετά χρόνια (τουλάχιστον μέχρι την διάλυση του). Για την ιστορία, δυο κομμάτια από το εν λόγω album, το Π.Ρ.Ε.Ζ.Α. (Παιχνίδια Ριψοκίνδυνα Ενώ Ζεις Ακίνδυνα) και το Αν όλα τα παιδιά της γης (καπνίζανε χασίς), λογοκρίθηκαν και δεν συμπεριλήφθηκαν μετά τα πρώτα 1000 αντίτυπα (εγώ πρόλαβα να αγοράσω πάντως). Το σημαντικό για τον Τάκη στο εν λόγω Album είναι πως τα σκηνικά που διηγείται, μοιάζουν (αν δεν ήταν) ρεαλιστικά.

"Για το όνομα του Θεού ξύπνησα κάπου αλλού
ζαλισμένος ελαφρά στους τοίχους αίματα παντού
ήταν σαν κόλαση
χειρότερα κι από αυτά που έχεις δει στην τηλεόραση"
Τυμβωρύχος - Θρίλλερ

Έτος 1999. Το Παιδί Θαύμα βγάζει το "Ρίμα για Χρήμα", ένα Album αξεπέραστο ακόμη κι από τον ίδιο. Ο Τάκης παίρνει πάνω του την ευθύνη, ηχογραφώντας 17 κομμάτια, έχοντας κάνει την παραγωγή στα 14 απ’ αυτά. Με ελάχιστες συμμετοχές καταφέρνει να ανεβάσει επίπεδο του ραπ συνολικά αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό. Όλα του τα στοιχεία, πραγματικά είναι αυξημένα αυτήν την περίοδο, δημιουργώντας έναν από τους πιο κλασσικούς δίσκους στην ιστορία του Ελληνικού Hip Hop. Έχοντας κομματάρες σαν το "Ρίμα για Χρήμα" με την σκαλωτική παραγωγή, το funky "Ω, Θαύμα", το κλασσικό "Καριόλη μη τα βάλεις με μας" και τα παράξενα ποιοτικά "Όσο μεγαλώνω" και "Όλα αυτά για το καλό μου" μέχρι το προκλητικό αν όχι απαράδεκτο "Σούζη" αποδυκνείει ότι η φάση του ανήκει.

"Με πληρώνει η ρίμα έτσι ζω
οι φίλοι μου μου λένε πως δεν είναι σωστό
νομίζουν ότι κάνω ραπ μόνο για να πληρωθώ
ρίμα για χρήμα ραπάρω μόνο για να πληρωθώ."
Παιδί Θαύμα - Ρίμα για Χρήμα

Από δω και ύστερα έρχονται συμμετοχές σε Albums όπως το Εν Όψει των Παρεμβολών, το ομώνυμο των La Klikaria (Ημισκούμπρια, Sifu V.E.R.S.U.S., Καβουροδυνόσαυροι, Dr Dreez, Μαριλέτα, κλπ) και στην Αγνωστοφοβία των Άγνωστων Γνωστών. Μετά το 2000 αρχίζει μια περίοδο παρακμής για όλους τους ΖΝ. Τα "προσωπικά τους album" που δεν ακούσαμε τελικά ούτε ένα, τους απασχολούσαν περισσότερο από το να βγάλουν κάτι καινούριο σαν group (σ.σ. Δεύτερο Τόμο). O Τάκης άρχισε να κινείται παράλληλα, συνεργαζόμενος με τον κουμπάρο του, Εισβολέα. Δημιουργούν τα Τιγρέ Σποράκια, ένα group που ασχολείται κυρίως με narco-battle rap αλλά με κάπως πιο χαλαρό και funky ήχο από τις ΖΝ εποχές. Μεγάλη τους εμφάνιση στο "Ζωντανα 2001" στο Σταυρό του Νότου δώσανε ρέστα επί σκηνής, εκτελώντας μερικά κομμάτια τους καλύτερα από ότι στην studio έκδοση του "Θεωρία και πράξη", του πρώτου album τους που κυκλοφόρησε αργότερα το 2003. Είναι λογικό, μέσα σε 3 χρόνια να μην άλλαξαν πολλά, όμως ο Τάκης αποδεικνύει και μέσω των Τιγρέ ότι κατέχει το ραπ στιχουργικά και τεχνικά.

"από μικρό παιδί με φωνάζανε κωλόπαιδο
γιατί ήμουν αλητόπαιδο και έβριζα πολύ
τώρα με τον Εισβολέα σε βρίζουμε απ' το cd
ανακάλυψα στα 20 ότι είμαι παιδί
τίγρινοι πύρινοι για μια ζωή."
Τάκι Τσαν - Μινιατούρες

Κάποια στιγμή εκείνη την περίοδο, ο Μηδενιστής μαζί με τον DJ ALX προσπαθούν να πείσουν τους υπόλοιπους ΖΝ ώστε να βγάλουν τον "Δεύτερο Τόμο", όμως δεν υπάρχει ικανοποιητική ανταπόκριση από τα υπόλοιπα μέλη. Μπαίνουν στο studio, ηχογραφούν 2-3 κομμάτια όμως στην πορεία χάνονται με αποτέλεσμα ο Μηδενιστής να καθίσει και να γεμίσει τον δίσκο μαζί με τον DJ ALX ώστε να βγει, όχι με την μορφή του Δεύτερου Τόμου, αλλά ως το προσωπικό solo του Μηδενιστή "Μεγάλος Ήρωας". Αλλά μόνο κάποιος άσχετος δεν μπορεί να καταλάβει ότι ο Μεγάλος Ήρωας ΕΙΝΑΙ ο Δεύτερος Τόμος κουτσουρεμένος, βιασμένος, αλλά όσο ποιότικος πρέπει. Εξάλλου δεν έχω δει άλλο solo καλλιτέχνη να περιέχει solo κομμάτι άλλου (το "Αλλαντίν" από τον Καταχθόνιο).

Αλλά ας γυρίσουμε στον Τάκη. Ο Τάκης όπως είπαμε από το 1999-2000 που έκανε το solo του και άρχισε να ασχολείται με τα Τιγρέ, επιστρέφει το 2002 για να δώσει για ακόμη μια φορά το ίδιο αλλά καθόλου μα καθόλου βαρετό στυλ. Η μόνη διαφορά είναι ότι και οι υπόλοιποι ΖΝ είναι αναβαθμισμένοι και έτσι το αποτέλεσμα είναι ακόμη καλύτερο. Αξιοσημείωτες στάσεις: Άστο να Γνωστοποιηθεί, Προκαλώντας τους MCs, Κριτές της Κολάσεως, Ζήτα Νίτα. Όλα τα κομμάτια στα οποία συμμετέχει ο Τάκης είναι κλασσικά πλέον, δείχνοντας την αρκετά μεγάλη συμβολή του στο Album του έταιρου ΖΝ.

"Πίσω στην κορυφή ξεκινάει το lp
Με ρίμα του λυτρωτή από τους ΖΝ
Αν θυμάσε καλά μαζί με το Μηδενιστή
Σε γαμήσαμε προτού το 2000 ερθεί"
Τάκι Τσαν - Άστο να Γνωστοποιηθεί

Όμως στην παρούσα φάση έγινε κάτι που πέρασε απαρατήρητο από πολλούς, κάτι που έδειχνε ότι ο Τάκης αρχίζει να αλλάζει ριζικά. Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιεί το όνομα Τάκι Τσαν για ΖΝ φάση, ενώ μέχρι τώρα χρησιμοποιούσε μόνο το Τυμβωρύχος. Επίσης άρχισαν οι πρώτες αμφιβολίες του για το μέλλον του στο ραπ, με τον χαρακτηριστικό στίχο "μη μου πεις πως παράτησα το ραπ και έγινα τατουατζής", αν και προσπαθεί να διασκεδάσει τις φήμες ότι θα παρατήσει το ραπ, μέσα του αμφισβητεί και ο ίδιος την συνέχεια, με κάποιες εξάρσεις ταλέντου. Τέλος αρχίζει να υπάρχει μια ασυμφωνία στην φωνή του, χωρίς να ενοχλεί, αλλά δεν μπορώ να ξεχωρίσω αν οι ψηλές φωνές αυξήθηκαν ή είναι ιδέα μου.

Διανύοντας μια χαλαρή περίοδο, έρχεται η κυκλοφορία του "Σχολείου" σε συνεργασία με τον Χαρμάνη το 2004. Χωρίς να στεναχωρήσω κάποιους, το Σχολείο ήταν μια πολύ πρόχειρη δουλειά. Τόσο πρόχειρη που σύμφωνα με πληροφορίες η όλη δουλειά τους πήρε 11 μέρες. Με απλό εξώφυλλο, σχεδιασμένο στο 10λεπτο, και με ελάχιστες συμμετοχές (2) το Σχολείο προσωπικά το χαρακτηρίζω κάτι σαν σαμαράκι στην μέση της Εγνατίας, εκεί που οδηγάς το αμάξι και είσαι κομπλε, νιώθεις τις αναρτήσεις να χτυπάνε κάπου, και κόβεις ταχύτητα, κοινώς ξενερώνεις. Και όχι, αν μιλούσαμε για άλλον MC ίσως σου έλεγα ότι το Σχολείο είναι ένα album που το ακους ευχάριστα, με μερικά καλά κομματάκια όπως "Τα 2 Ξαδέρφια" ή ακόμη και το "Αγάπησα το Ραπ", αλλά για τον Τάκη ήταν πραγματικά ολίσθημα από το επιπεδο ραπ που έβγαζε μέχρι εκείνη την στιγμή.

"Αγάπησα το ραπ όπως τ' αγάπησαν λίγοι
αν δεν φτύσω αυτούς τους στίχους μέσα μου κάτι με πνίγει
βλέπω οι παραγωγές γίναν εμπορικές για το χαρτί
το ραπ έχει πια πληγωθεί"
Τάκι Τσαν - Αγάπησα το Ραπ

Την ίδια χρονιά συμμετέχει και στο La Sagrada Familia των Goin' Through. Επίσης αυτήν την περίοδο γίνεται η επανάσταση στον χώρο του Internet στην Ελλάδα. Από εκεί που κατέβαζες ένα κομμάτι σε 15 λεπτά με PSTN, έρχεται στην Ελλάδα το ευρυζωνικό δίκτυο του DSL και αλλάζει τα πάντα. Δίνει την δυνατότητα, εκτός από τους ακροατές να κατεβάζουν ολόκληρα albums, αλλά και στους καλλιτέχνες να δοκιμάζουν την τύχη τους εκδίδοντας πιο ανεπίσημα album από τα κλασσικά δισκογραφικά.

Έτσι και ο Τάκης δοκιμάζει την τύχη του μαζί με τον αδερφό του να βγάλει 2 mixtapes, το Volume 1 και το Διπλή Μαγκιά Μισά Λεφτά. Περιεχόμενα παλιά και καινούρια κομμάτια, ανταπεξέρχονται στην ποιότητα της διανομής (ε ναι άλλο να βγάζεις album από δισκογραφική κι άλλο να μοιράζεις tracks μέσω του net).

Αργότερα, το 2006 έρχεται το πιο αμφιλεγόμενο album του, το "Στο μυαλό του Παναγιώτη Στραβαλέξη", αγαπήθηκε αρκετά αλλά μισήθηκε όσο δεν πάει από τους ακροατές από το τελείως διαφορετικό, ήσυχο, ευαίσθητο και ξένο προς τον Τάκη ήχο. Θαυμάσιο εξώφυλλο, το συγκεκριμένο έβγαλε ένα διαφορετικό πρόσωπο του Τάκη, και το υποδεικνύει και το όνομα το οποίο διάλεξε, δηλαδή το κανονικό του, αποκαλύπτοντας ίσως την ανθρώπινη πλευρά του.

"Όσο περνανε οι χρονιές μoιάζει σα να 'ναι χτες
γαμάτες ρίμες και προσεγμένες παραγωγές
δεν θα αλλάξουμε ποτέ θα 'μαστε παντα εδώ
με 100 % hip-hop αληθινό"
Παναγιώτης Στραβαλέξης - Όσο περνάνε οι Χρονιές

Κάπου εδώ έρχεται η οριστική διάλυση των ΖΝ. Μετά από κάποια lives που γίναν, οι δρόμοι τους άρχισαν να χωρίζουν, με τον Τάκη να κρατάει το πιο αυθεντικό (και εν τέλει) στυλ των ΖΝ, με τους υπόλοιπους MC να δοκιμάζονται mainstream ή να χάνονται ή και τα 2 (Καταχθόνιος). Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν ο Τάκης μαζί με τον αδερφό του θα δοκιμάσουν διάφορα σχήματα (Ηχοσπείρα) με νέους MCs (Φάνης Αφανής, LP, Adam, Ευδαίμων κλπ) χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, μέχρι την απόφαση του Τάκη να δουλέψει πάνω στο Ρίμα για Χρήμα 2.

Όταν μάθαμε ότι θα βγει Ρίμα για Χρήμα 2, ένας ενθουσιασμός επικράτησε, αλλά κάποιοι ήμασταν συγκρατημένοι. Τελικά τον Δεκέμβρη του 2009, βγαίνει το Ρίμα για Χρήμα 2, αφήνοντας τουλάχιστον σε μένα μια αρκετά καλή ανάμνηση.

Ίσως να μη ξεπέρασε το πρώτο, αλλά ήταν αρκετά προσεγμένο και σε κατάλληλο ΖΝ ύφος. Αν ανατρεξεις πιο πάνω θα δεις ότι τέτοια καλή δουλειά από τον Τάκη είχε να βγει από το 2003 με τα Τιγρέ, 6 χρόνια είναι πολλά, αλλά τουλάχιστον το αποτέλεσμα έδειξε ότι ο Τάκης όταν το θέλει, μπορεί. Και με το παραπάνω μάλιστα καθώς το Ρίμα για Χρήμα 2 ήταν 2πλό με 36(!) κομμάτια συνολικά. Τα κομμάτια κάλυπταν όλα τα γούστα από κοινωνικοπολιτικά μέχρι battle και storytelling, και με πάρα πολλές συμμετοχές (σε αντίθεση με το πρώτο που δεν είχε πολλές).

Το Ρίμα για Χρήμα 2 ήταν ένα ολοκληρωμένο επαγγελματικό album. Κομμάτια που ξεχώρισαν: Εταιρία Δολοφόνων, Στην πίπα, Κος Ευγένιος, Φονικό. Μερικά σφάλματα ήταν η μη πεπατημένη του πρώτου album (υποτίθεται ότι είναι sequel, αλλιώς ήταν πολύ καλό) και η χρήση του ονόματος "Τάκι Τσαν" όχι του "Παιδί Θαύμα". Επίσης το κομμάτι Στην Πίπα ήταν κατά την γνώμη μου ένα κομμάτι που βγήκε από υποχρέωση, έχοντας 1 τετράστιχο από κάθε MC και ένα βαρετό ρεφραίν.

"Σ’αρέσει δεν σ’αρέσει πούλο απ’την μέση
Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα σ’εχει βαρέσει
Το κάνω τόσο σπέσιαλ από παλιά
Οι ΖΝ σου δείξανε πως γίνεται σωστά"
Τάκι Τσαν - Στην Πίπα

Μετά το Ρίμα για Χρήμα 2, ο Τάκης συμμετέχει σε πολλά album άλλων MCs, μεταξύ τους του Γέλου, του DJ The Boy, Εισβολέα, DJ ALX, Dask, Δημήτρη Μετζέλου και των Σκιών. Παράλληλα μετασχηματίζει μαζί με τον Εισβολέα τα Τιγρέ Σποράκια σε Τιγρέ Σποράκια the Band με την συμμετοχή live μπάντας στα κομμάτια τους και τα Live, ένα βήμα φυσικό για ένα group 30άρηδων που θέλει να αντέχει στον χρόνο.

Το 2011 κυκλοφορούν το "Όνομα και Πράγμα", το 2ο album τους σαν Τιγρέ Σποράκια, το οποίο δεν γνωρίζει την αντίστοιχη επιτυχία του πρώτου λόγω του αλλαγμένου ύφους. Αξίζει βέβαια να σταθώ μιας και έχει για μένα ενδιαφέρον. Εντελώς ανανεωμένο στυλ, με θεματολογία που ξεπερνά τον στενό κύκλο των narco rap και επεκτείνεται σε party και funky ρυθμούς και ένα μέρος σε κοινωνικοπολιτικά, φυσικό εν μέσω κρίσης, βγάζοντας μια χαλαρή, χαβαλετζίδικη διάθεση σε ένα πολύ ευχάριστο album. Αξιοσημείωτα κομμάτια: Γουστάρω Φάση, Πάμε Χρωστάμε, Πεινάω.

"θέλω να δω το καλό το προσωπείο
στην περίπτωση που κάποιοι έχουν δύο
θέλω να δω την αληθινή
αγάπη που βγαίνει από μέσα από την ψυχή"
Τάκι Τσαν - Γουστάρω Φάση

Τελικό Συμπέρασμα

Ο Τάκης, ξεκίνησε τόσο καλά όσο κανείς άλλος MC στην σκηνή. Αναγνωρίστηκε η αξία του σε περίοδο που για να βγάλεις CD έπρεπε να πείσεις κόσμο ότι αξίζεις, και το είδος της μουσικής δεν ήταν διαδεδομένο, ειδικά το στυλ που ήθελε να περάσει. Είχε τα μέσα και τα χρησιμοποίησε ώστε το αποτέλεσμα στους δίσκους του να είναι όσο το δυνατόν καλύτερο. Όλα τα albums του είναι κλασσικά, ακόμη και το Σχολείο και αυτό δείχνει το ταλέντο και την εμπειρία του. Στην πορεία η αλλαγή του δεν άρεσε σε πολύ κόσμο όμως ήταν φυσική και αναμενόμενη για έναν άνθρωπο που ξεκίνησε 17 και έφτασε 30+. Ιδεολογικά έχει κρατηθεί στο underground, και φαίνεται να το υποστηρίζει θερμά, και δεν έχει ανάγκη να κινηθεί mainstream μιας και μπορεί ατομικά να διανέμει το υλικό του σε αρκετά μεγάλο κοινό (το Ρίμα για Χρήμα 2 πούλησε 5000 αντίτυπα). Πρόκειται για έναν MC από τους καλύτερους διαχρονικά, ακόμη και σήμερα. Έκανε γρήγορη επιτυχία, και αυτό ίσως μας κάνει όλους να περιμένουμε πάντα τόσα πολλά απ' αυτόν, τα standards και οι απαιτήσεις του κοινού είναι σε δυσθεώρατα ύψη. Αλλά ο Τάκης έχει αποδείξει ξανά και ξανά πως όταν θέλει μπορεί να το κάνει και συγκριτικά με τους υπόλοιπους είναι σε αρκετά υψηλό επίπεδο.

Κλείνοντας, σας παραπέμπουμε στην πρώτη συνέντευξη του Τάκι Τσαν στο hiphop.gr