Ο Loyal - T μιλάει για το New Rap Language

New Rap Language - What does it all mean?

Το πρώτο βιβλίο στα ελληνικά που αφορά τη hip-hop κουλτούρα και δεν αποτελεί μετάφραση κάποιου ξένου τίτλου αλλά έχει δικό του θέμα. Πρώτο επίσης κι από την άποψη ότι δεν καταπιάνεται με πικάντικα κουτσομπολιά και διαφορές μεταξύ ραπ συγκροτημάτων αλλά μόνο με τις σχετικές τέχνες, έχοντας ως αντικείμενο μελέτης την παρουσία της ελληνικής και αγγλικής γλώσσας μέσα στη διεθνή ορολογία αυτού του κινήματος.

- Τι σε ώθησε να γράψεις ένα βιβλίο για όλες τις hiphop ορολογίες;

Ανέκαθεν με απασχολούσε το θέμα της ακρίβειας στη hip hop ομιλία. Μέσα μου είναι συνυφασμένο με την πιστοποίηση ταυτότητας. Από τη μέρα που είδα το Breakin 2 Electric Boogaloo και το Beat Street στο σινεμά και όπου το όνομα του Ice T μεταφραζόταν «Παγωμένο Τσάι» και το scratch «ξυστός ήχος» αντίστοιχα (το δεύτερο μπορεί και να μην είναι λάθος), και δεδομένου ότι ακόμα το όλο πακέτο τεχνών που λέγεται hip hop ήταν τόσο ξένο για την Ελλάδα και είτε αντιμετωπιζόταν με ξενοφοβία είτε ως περαστική μόδα (κάτι που είχε συμβεί και στις ΗΠΑ τις πρώτες μέρες) ένιωσα την ανάγκη και την ευθύνη να το υπερασπιστώ και να «οχυρώσω την αντίληψή μου» γύρω από αυτό. Για την ακρίβεια έγραψα ένα βιβλίο για όλες τις παραστατικές τέχνες του (b-boying, MCing, Turntablism, Bombing, Beatboxing). Δε θα βρεις, λοιπόν, όλες τις ορολογίες για το καθετί. Σαφώς, ο καθένας όποια τέχνη κι αν εκπροσωπεί και εξασκεί, γνωρίζει πέντε πράγματα για την ορολογία της και μάλλον δεν θα περίμενε εμένα για κάτι τέτοιο. Έφερα κάποιες δικές μου ορολογίες στο φως και προτείνω κάποιους, ας το πούμε, μηχανισμούς λεξιπλασίας.

- Ποιο είναι το μήνυμα που θέλεις να περάσεις; Ή πού αποσκοπεί το βιβλίο;

Πρώτα από όλα, θέλω να αναδείξω στα νέα παιδιά το γεγονός ότι ορθώς και δικαίως το hip hop αποκαλείται κουλτούρα και να τα διαβεβαιώσω για αυτό. Έτσι, θα μπορούν και αυτά να το υπερασπίζονται περαιτέρω. Λίγα σύνολα τεχνών έχουν θεμελιωθεί πάνω σε δική τους συγγενική λογοτεχνία, χορό, ζωγραφική και μουσική. Τονίζω το συγγενική, με την έννοια ότι κάθε μία hip hop τέχνη ήρθε σε ύπαρξη για τις άλλες και με τις άλλες μαζί. Όσο και αν στην αρχή δεν φαινόταν ακόμα αυτό (πχ κάποτε στα 70ς το rap με το graffiti έμοιαζαν βίοι παράλληλοι αλλά ασύνδετοι). Κατέληξαν όμως σε ένα στιβαρό οικοδόμημα το οποίο, ως παιδί της μαύρης μουσικής, είναι τόσο ευέλικτο και ευπροσάρμοστο που ακόμα έχει δυνατότητες να προσφέρει και ψυχαγωγία και επανάσταση. Η ψυχαγωγία ευνοείται από την πρόοδο της τεχνολογίας και η επανάσταση από τα κοινωνικά δρώμενα.

Δεύτερον, ως ακόλουθος της θεωρίας Ikonoklast Panzerism η οποία εισήχθη στο hip hop από πολύ νωρίς, το 1979, και πολεμά τα λάθος πρότυπα θα περάσω σε όσους μη hip hoppers (καταφέρουν να) διαβάσουν (μέχρι τέλους) αυτό το εργαλείο για προχωρημένους, ότι το αληθινό hip hop δεν έχει αυτή τη συστημική εικόνα την οποία μαθαίνουν από τα media.

Τέλος, μιας και το θέμα είναι ένα εγκεφαλικό battle, ας το πούμε, ανάμεσα στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα και εφόσον εισάγω ένα δικό μου λεξιλόγιο, ασφαλώς και δεν αναμένω να το ενστερνιστούν και να το υιοθετήσει κανένας. Θα χαρώ να διαφωνήσουν αρκετοί και να με βγάλουν λάθος σε πολλά σημεία για να έχουμε να συζητάμε δημιουργικά για χρόνια. Θα χαρώ μάλιστα, να δω όλα όσα γνωρίζω πάνω στην μέχρι τώρα αποκαλυμμένη και επικρατέστερη «αλήθεια» για την ιστορία του hip hop, να ανατρέπονται και να έρθουν στο φως ιστορικά στοιχεία για ανθρώπους που αδικήθηκαν και δεν πήραν το σεβασμό και την αναγνώριση που δικαιούνταν. Να κάτσω να τα διαβάσω και να τα μάθω όλα από την αρχή πάλι. Σκοπός μου είναι να ενεργοποιήσω τις διάνοιες όλων. Το hip hop είναι ένα λογισμικό εγκατεστημένο μέσα μας και θέλω να δραστηριοποιηθεί περισσότερο.

- Πόσο καιρό σου πήρε για να το ολοκληρώσεις;

Ξεκίνησα κάπου μέσα στο 2003-4 πρέπει να ήταν, και ο κύριος όγκος μου πήρε πέντε χρόνια. Αυτό και επειδή δεν γράφεται σε μια μέρα, αλλά κυρίως επειδή για κάποιο χρονικό διάστημα κάθε φορά που έγραφα μόλις μια λέξη, κοίταζα τον εαυτό μου στην αντανάκλαση της οθόνης και έλεγα «για ποιον τα γράφεις; Αφού κανείς δε θα καταλάβει λέξη. Ακόμα και οι στενοί σου φίλοι θα δυσκολευτούν.» Τελικά, όμως, η σκέψη πως, όπως ακριβώς τόσοι έχουν πιάσει πένα και μικρόφωνο και έγραψαν και είπαν αυτά που ήθελαν, καλά ή κακά, ο κόσμος και ο χρόνος θα τα κρίνει, έτσι έπεισα και εγώ τον εαυτό μου πως, εφόσον αυτά που γράφω δεν είναι από ιστορική άποψη ανακρίβειες και εφόσον έχω δικαίωμα να εκφράσω τις απόψεις μου, ας με κρίνουν, λοιπόν, και εμένα οι ίδιοι παράγοντες. Και ακόμα περισσότερο, εφόσον κάποιοι σε αυτόν τον τόπο, ορθό ή λάθος, με θεωρούν «δάσκαλο» και «εγκυκλοπαίδεια», εγώ αν και δεν δέχομαι αυτούς τους τίτλους και ούτε πάλεψα να τους αποκτήσω και ούτε συστήνομαι έτσι, δέχομαι ωστόσο την ευθύνη να σταθώ για αυτούς τους φίλους, αφού με βλέπουν έτσι, και να προσπαθήσω να ζήσω με αυτή τη λειτουργία και την ιδιότητα και να μην τους απογοητεύσω, όσο μπορώ.

- Υπήρχαν δυσκολίες για την έκδοση του; Αν ναι, ποιες ήταν αυτές;

Ναι, αν μετρήσεις τα χρόνια που αναφέρω παραπάνω θα δεις ότι μας λείπουν πέντε μέχρι το 2014. Τα πέντε τελευταία χρόνια, λοιπόν, έτρωγα πόρτες. Η πρώτη πόρτα που χτύπησα ήταν αυτή του κ. Τσαπίλη Πέτρου (Εκδόσεις Ανατολικός) ο οποίος μόλις το είδε μου είπε: «κατάλαβα, αυτό δεν είναι για την παραλία. Είναι για τη δισκοθήκη μαζί με τους δίσκους ώστε όταν δυο DJs διαφωνούν να λένε κάτσε να δούμε μήπως έχει γράψει αυτός κάτι πάνω σε αυτό. Όμως, εμένα τώρα με πετυχαίνεις σε περίοδο κρίσης.» Και ίσως ήταν ο μόνος ειλικρινής. Έκτοτε χτύπησα την πόρτα κάποιων οίκων που φανταζόμουν ότι θα μου επιφύλασσαν μια καλύτερη αντιμετώπιση (λες και δεν ήξερα ότι στον επιχειρηματικό κόσμο δεν ανταποδίδονται χάρες) σκεφτόμενος ότι σε κάποιες δικές τους εκδόσεις στο παρελθόν, σχετικές με το hip hop και οι οποίες τα είχαν πάει καλά, με το graffiti συγκεκριμένα, εγώ είχα συμβάλλει εκεί. Όμως, η απάντησή τους ήταν λακωνικά και ωμά «έλα πάρ’το πίσω» από την τηλεφωνήτρια μάλιστα, ούτε καν ο υπεύθυνος. Και από κάποιους άλλους, μάλιστα δε, μουσικές εκδόσεις συγκεκριμένα, η ευγενική και διακριτική απάντηση «εξαιρετικό μεν, αλλά ακατάλληλο για την ελληνική αγορά». Κατόπιν, αντιμετώπισα το σκληρό πρόσωπο της ανεργίας για χρόνια, οπότε δεν είχα την προσωπική δυνατότητα να προβώ σε αυτοέκδοση. Ένα βράδυ μάλιστα, μίλαγα με τον David Toop και μου είπε «μη στεναχωριέσαι Loyal-T. Εγώ, έξι χρόνια τρώω πόρτες για να βγάλω νέο βιβλίο και εν τέλει έκλεισα κάπου να εκδίδεται σε continuum». «Τι;;; Εσείς κύριε καθηγητά;;;» του απάντησα εγώ. «Εσείς, ο συγγραφέας του Rap Attack και του Ocean Of Sound, έφορος στο μουσείο Καλών Τεχνών του Λονδίνου τρώτε πόρτες;;;» Τότε, είπα στον εαυτό μου, πως μη στεναχωριέσαι και μη μιλάς καθόλου. Ώσπου πέρσι, άκουσα για ένα αυτοματοποιημένο site το οποίο με βοήθησε να κάνω μια πειραματική έκδοση. Όμως, το software αυτού του site δεν ήταν φτιαγμένο ακριβώς για λογοτεχνικά βιβλία, αλλά μάλλον για φωτογραφικά λευκώματα. Έτσι, κάθε σελίδα την κοστολογούσε ως έγχρωμη φωτογραφία και την εκτύπωνε σε πολυτελές ιλουστρασιόν χαρτί. Με 200 τόσες σελίδες, λοιπόν, η τιμή εκτινασσόταν στα ύψη. Οπότε το σταμάτησα έγκαιρα, αλλά μέσα από αυτήν την οδύσσεια γνωρίστηκα με τον Nutu, and the rest is history…

Βέβαια, αυτή η πενταετής καθυστέρηση είχε και κάποια καλά. Παράδειγμα, εφόσον μιας και μέρα με τη μέρα διδάσκω αεί διδασκόμενος, όλο και κάποιες διορθώσεις και προσθήκες έκανα. Μιλώντας π.χ στο ίντερνετ με OGs και pioneers για ιστορικά θέματα, καθώς διόρθωνα κάποιες ιστορικές λεπτομέρειες από τα όσα μάθαινα από αυτούς, παράλληλα προσάρμοζα τη διατύπωση και την όποια τοποθέτησή μου άρα, ένα βήμα πριν, τα ίδια μου τα συναισθήματα για κάποια ιστορικά γεγονότα. Μέσα από αυτό το «ταξίδι», λοιπόν, έγινα εγώ καλύτερος.

- Θα ήθελες να προσθέσεις κάτι;

Νομίζω, πως εφόσον, έχω γράψει για όλες, όπως είπα, τις παραστατικές hip hop τέχνες και δεν παρέλειψα καμία, είναι άρτιο. Ίσως, το σημείο στο κεφάλαιο του bombing με κάποιες λεπτομερείς εξηγήσεις στον υποτιτλισμό μου πάνω στους διαλόγους του Style Wars και του Wild Style να τις βρει κάποιος πολύ σχολαστικές, ίσως και μη απαραίτητες, αλλά εγώ απαντώ πως, εφόσον αυτά τα ντοκιμαντέρ είναι τα καλύτερα της old school περιόδου και δικαίως τα θεωρούμε ιερά δισκοπότηρα και τον πραγματικό μας θησαυρό, τα μελετώ (και πολλοί άλλοι σαν εμένα στον κόσμο) με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια και προσπαθούμε ακόμα και από μικρές λεπτομέρειες να μάθουμε μεγάλες αλήθειες. Ίσως στο κεφάλαιο του b-boying (αν δεν είχε κλείσει η ύλη) και ακόμα το έγραφα, θα έβαζα σίγουρα κάτι για τις ταινίες Mismatched Couples και Delivery Boys, τις οποίες δεν είχα ανακαλύψει τότε και ίσως δυο λόγια για το beatmaking. Φυσικά, όμως, όταν έχεις φτάσει στις 208 σελίδες σε Α4 χαρτί είναι καλή στιγμή να βάλεις μια άνω τελεία. Άλλωστε, το hip hop δεν καλύπτεται ούτε εξαντλείται με όσες δισκοθήκες και να χαραχτούν και όσες βιβλιοθήκες και να γραφτούν.

- Μετά τη συγγραφή του βιβλίου τι να περιμένουμε;

Κάθε φορά που δημοσιεύεται κάτι στο κοινό, συχνά σύντομα μετά από αυτό ο νους του «δέκτη» ας το πω έτσι, είτε είναι ακροατής, θεατής, αναγνώστης πάει στο επόμενο βήμα. Το να κάτσω να γράψω γενικά και αόριστα δεκάδες αράδες δεν μου είναι δύσκολο, προφανώς. Σκοπός είναι κάθε εγχείρημα να έχει ένα συγκεκριμένο θέμα. Εδώ ήταν η μελέτη της γλώσσας. Κάλλιστα μπορώ να γράψω κάτι ακόμα, άλλωστε τώρα πια ο ύφαλος του να μην είσαι published writer μόλις ξεπεράστηκε, και ευχαριστώ τον Nutu για αυτό, που και πίστεψε σε εμένα, μα και ως MC που είναι ο ίδιος, είχε λόγους και ενδιαφέρον να συμπεριλάβει αυτόν τον hip hop τίτλο στον κατάλογο των εκδόσεων της επιχείρησής του. Για αυτό, λοιπόν, έβαλε τόσο μεράκι και έκανε αυτήν την εξαιρετική επιμέλεια στο βιβλίο μου. Τώρα πια, οτιδήποτε κάνω στο μέλλον, ξέρω ποια θα είναι η πρώτη πόρτα που θα χτυπήσω. Πάνω από όλα να είμαστε καλά στην υγεία μας, σωματική και διανοητική και ναι, έχω πολλά που μπορώ να κάνω ακόμα.

Διατίθεται μέσω inbox ή από τα γραφεία της Βιβλιοτεχνία ζωοδόχου πηγής 52Α εξαρχεια αθήνα (για τιμολογιο). Ακόμη από βιβλιοπωλείο "Λωτος" (Μακεδονίας 21 στην Κηφισιά, ηλεκτρικος ΚΑΤ) και στο βιβλιοπωλείο "Παπυρος" (Μαιανδρουπόλεως 43 Αμπελόκηποι, μετρο Πανόρμου).