Disastah (SMA) Interview

Τι συνέβη και ο Αλχημιστής αποχώρησε από τους SMA και μπήκε στους ΝΕΒΜΑ;

Ο Αλχημιστής είναι ένα σκουπίδι που έκανα το λάθος να του δώσω τη φιλία και την εμπιστοσύνη μου και φυσικά αυτό γύρισε εναντίον μου. Φταίχτης είμαι αποκλειστικά εγώ. Τα σκουπίδια είναι σκουπίδια, δεν μπορεί κανείς να τα κατηγορήσει για κάτι. Αυτός που βάζει όμως τα σκουπίδια μέσα στο σπίτι του είναι τουλάχιστον χαζός.
Τα προσωπικά μας, όμως δεν ενδιαφέρουν κανέναν. Η ιστορία, συνοπτικά, έχει ως εξής: Όταν μπήκαν οι Professional Sinnerz και ο Κόμης Χ στο Family the Label, λίγο αργότερα έγινε και σε εμάς μια πρώτη πρόταση, η οποία δεν τράβηξε γιατί εμείς είχαμε τον δίσκο (Στο Μεταξύ) έτοιμο και το label είχε άλλες προτεραιότητες, οπότε αναμφισβήτητα θα καθυστερούσαμε. Έχοντας χάσει ήδη πολύτιμο χρόνο συζητούσαμε για το πώς θα κυκλοφορήσουμε τελικά τον δίσκο. Παράλληλα εγώ έλειψα για έναν μήνα στη βασική εκπαίδευση του στρατού, έχοντας άγνοια του τι συμβαίνει. Κάπου σε όλο αυτό το διάστημα ο Αλχημιστής είχε κάνει τις επαφές του έτσι ώστε να χρησιμοποιήσει την πρόταση που μας είχε γίνει για τον εαυτό του προφασιζόμενος ότι εμείς δε συμφωνούμε. Με την αποχώρηση του Αλέξη από τους Νεβμα, την ίδια περίοδο, δημιουργήθηκαν οι ιδανικές συνθήκες γι αυτόν. Έτσι ήρθε μια μέρα και μας ανακοίνωσε ότι δεν αντέχει άλλο (δεν ξέρω τι εννοούσε ότι δεν αντέχει άλλο) και θα φύγει απ το συγκρότημα. Την αλήθεια δεν έχει ακόμα τον απαραίτητο αυτοσεβασμό για να την παραδεχθεί. Φυσικά υπάρχουν πολύ περισσότερες λεπτομέρειες, που δεν θα ήθελα να παραλείψω, αλλά συνοπτικά η ιστορία είναι αυτή.
Το αποτέλεσμα ήταν να μην μπορούμε φυσικά να κυκλοφορήσουμε τον δίσκο κανονικά. Δεν νομίζω να πιστεύεις ότι υπάρχει κάποια εταιρεία που μπορείς να τους πείσεις ότι είμαστε 2, ενώ είναι οφθαλμοφανές ότι είμαστε 3. Έτσι, πήρα εγώ την απόφαση, χωρίς τη συγκατάθεση του Space να δώσω δωρεάν τον δίσκο στο internet και να χρηματοδοτήσω μια ανεξάρτητη κοπή και κυκλοφορία του μόνο σε ένα αποκλειστικό δισκοπωλείο στη Θεσσαλονίκη. Θεωρώ ότι η κίνησή μου αυτή ήταν λάθος και βιαστική.

Εσύ έχεις καλές σχέσεις με παιδιά απ' το Family;

Οι Professional Sinners και ο Κόμης Χ είναι πολύ καλοί μου φίλοι, τους αγαπάω πολύ, καθώς επίσης μου αρέσει πολύ η μουσική τους και χαίρομαι για κάθε επιτυχία τους. Οι υπόλοιποι ή με αντιπαθούν ή μου είναι αδιάφοροι. Με τη μουσική τους δεν έχω κανένα απολύτως πρόβλημα, άλλα κομμάτια μ’ αρέσουν και άλλα όχι.

Φιλική Εταιρεία: Πότε άρχισε όλο αυτό; Πες μας δυο λόγια.. Επίσης για το EP που βγάλατε τον Δεκέμβρη του 2007, αν ετοιμάζετε κάτι για φέτος και από ποια μέλη αποτελείται πλέον...

Η Φιλική Εταιρεία ξεκίνησε στα τέλη του 2007 από ιδέα του Sifu VERSUS. Ήμασταν μια παρέα που έτσι κι αλλιώς δουλεύαμε μαζί και ο Versus έριξε την ιδέα, καθώς και την μέθοδο που θα οργανωθεί και θα περπατήσει όλο αυτό το project. Η πρώτη δουλειά θεωρώ ότι είναι εξαιρετική δουλειά και φυσικά θα ετοιμάσουμε και κάτι στο μέλλον. Ότι έχουν προστεθεί καινούρια μέλη ισχύει, αλλά δεν προβαίνω σε παραπάνω ανακοινώσεις γιατί δεν ξέρω πως θα λειτουργήσει η όλη κατάσταση. Από τα παλιά μέλη έφυγε μόνο ο Αλχημιστής. Το αν θα αργήσει η καινούρια δουλειά δεν το ξέρω, αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν βολεύουν όλες οι χρονικοί περίοδοι για να γίνει ένα τέτοιο project, χώρια που ο καθένας κινείται και ξεχωριστά με τις δουλειές του. Κάτι υπάρχει πάντως στα σκαριά.

Τι έχεις να πεις σε όλους αυτούς που χαρακτηρίζουν τη φωνή σου ως γκάρισμα;

Έλεγε κάποτε ο Αδάμαντας σε ένα πιο παλιό μας κομμάτι: «… μην ενοχλείσαι απ’ ότι σου λένε, πάντα κάτι θα ‘χουν να πουν». Αν μουρμούριζα θα την χαρακτήριζαν ως νιαούρισμα. Αυτή είναι η φωνή μου, τι να κάνω; Κοίτα, το ότι ραπάρω έντονα και με βαθιές ανάσες ισχύει στα περισσότερα μου κομμάτια, αλλά σε καμία περίπτωση δεν γκαρίζω. Η φωνή μου έχει την ιδιαιτερότητα που έχει κατά έναν τυχαίο τρόπο. Φυσικά καταλαβαίνω αυτήν την ιδιαιτερότητα και την χρησιμοποιώ, αλλά δεν παύω, απλά, να εκμεταλλεύομαι το τυχαίο. Επίσης το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των Eλλήνων mc’ s έχει υιοθετήσει μια νοοτροπία smooth και ενίοτε βαριεστημένου rapping (χωρίς σε καμία περίπτωση να είμαι αντίθετος με αυτό), δε σημαίνει ότι αυτή είναι και η μοναδική μέθοδος που υπάρχει. Γενικά εγώ είμαι της νοοτροπίας του έντονου ραπ, γιατί με βοηθάει πολύ στην ερμηνεία και στην απόδοση συναισθημάτων. Μ’ αρέσει το παθιασμένο ύφος της όλης υπόθεσης. Σε εμένα γίνεται διακριτή η έντονη φωνή λόγω της βραχνάδας μου. Μπορώ να ονομάσω τουλάχιστον άλλους 20 έλληνες mc’s και πολλούς περισσότερους ξένους, που φωνάζουν το ίδιο ή και περισσότερο από εμένα και να μην το έχεις παρατηρήσει. Αλλά δεν θα το κάνω. ☺
Σε γενικές γραμμές οι συνθήκες είναι οι προαναφερθείσες. Σ’ όποιον αρέσει μ’ ακούει, σε όποιον δεν αρέσει ας μην με ακούει. Και έτσι είμαστε όλοι αγαπημένοι.

SMA: Τι σημαίνουν για σένα; Ποια η πορεία σου μαζί τους;

Οι SMA για μένα είναι το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου, είναι σχεδόν τα πάντα. Είναι κάτι σαν ταυτότητα πλέον για μένα. Η πορεία μου ξεκίνησε όπως είπαμε προηγουμένως το 1997 με τον DJ Space και κατέληξε σ’ αυτό που είναι σήμερα. Στούντιο, συναυλίες, δημιουργία. Όσο κι αν κουράζουν είναι οι καλύτερές μας στιγμές. Οι SMA είναι ένα συγκρότημα που διαιρεί το δυναμικό του εξίσου σε μουσική και στίχο. Ειδικότερα πιστεύω ότι δεν θα είχαμε το ίδιο επίπεδο αν δεν ήταν η μουσική του DJ Space. Έχουμε τον κλασσικό ήχο των 90’s που μας αρέσει και μας εκφράζει και παράλληλα πειραματιζόμαστε με διάφορους τρόπους, κυρίως μουσικά, διατηρώντας μία ισορροπία με την γενική μας κατεύθυνση. Στιχουργικά κοιτάζω να καλύπτω ένα ευρύ φάσμα θεματολογιών, με τρόπο που δεν στοχεύει απ’ ευθείας στην κατάσταση που περιγράφω, αλλά την ορίζει μέσα από παραδείγματα προσωπικών βιωμάτων και απόψεων. Στην ουσία χρησιμοποιώ την λογική, κατά την οποία ο MC ξεδιπλώνει τον εαυτό του και η οπτική γωνία που περιγράφει τα πράγματα δηλώνει και την θέση του απέναντι σε κάθε θέμα. Μουσικά κοιτάμε να αποφεύγουμε το sampling και να εστιάζουμε περισσότερο στην σύνθεση μουσικών θεμάτων και στον εμπλουτισμό των κομματιών με την κατάλληλη ενορχήστρωση.

Παράλληλα με το rap, έχεις κάποια άλλη εργασία;

Είμαι Μηχανολόγος Μηχανικός και αυτήν την περίοδο ασχολούμαι με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Τι σημαίνει Underground; Υπάρχει κατ' εσέ τέτοια σκηνή στην Ελλάδα;

Το underground είναι μια παρεξηγημένη έννοια και στις παρεξηγημένες έννοιες αποφεύγω να δίνω ορισμούς. Μπορώ να σου πω ότι το underground είναι η μουσική σκηνή η οποία αποφεύγει την γραφειοκρατία και τα καλούπια του mainstream και εκφράζεται ποιο ελεύθερα. Δεν σημαίνει ότι το underground δεν εμπορευματοποιείται, απλά δεν παραλλάσει την τέχνη του σύμφωνα με την απαίτηση κάποιου διευθυντή προκειμένου να ακολουθήσει κάποιες εμπορικές τάσεις της περιόδου πχ. Επίσης underground δεν είναι το κακόηχο, κακότεχνο, πρόχειρο άκουσμα που δεν μπορεί να βρει το φως της δημοσιότητας και αυτοονομάζεται underground για να αντιδράσει. Λόγω των παραπάνω θεωρώ ότι το underground πρέπει να είναι ένα πιο άρτιο μουσικά κύκλωμα από αυτό του mainstream. Να είναι ο χώρος που, όταν ψάξει κάποιος και ασχοληθεί, θα βρει σπουδαία μουσικά δημιουργήματα. Για παράδειγμα underground στο εξωτερικό είναι οι Army of the Pharaohs, οι οποίοι όμως κάνουν κάποιες χιλιάδες πωλήσεις και tour παγκοσμίως. Στην Ελλάδα τώρα εγώ είμαι πολύ αρνητικός με το underground. Φυσικά οι καλύτεροι και ποιο αξιόλογοι αναδεικνύονται από κει, αλλά το σύνολό του είναι κακότεχνο, προχειροδουλειές. Κατά τα άλλα όταν παρατηρεί κανείς, ότι σε μια underground σκηνή υπάρχει κόντρα, ανταγωνισμός και στρατηγικό marketing, αναρωτιέται που ακριβώς βρίσκεται η επανάσταση ενάντια στο mainstream, σωστά? Επίσης όταν όλο το ζόρι των underground καλλιτεχνών είναι οι κινήσεις που κάνουν οι mainstream καλλιτέχνες, κάτι δεν στέκει καλά, κάπου φαίνεται ότι υπάρχουν κι άλλοι που θέλουν κομμάτι από την πίτα.
Επίσης μην παρερμηνεύεται το underground ως συνώνυμο του δωρεάν download από το internet. Από το έτος 2000, που μπήκαμε στους SMA μέχρι και πριν “Το Κειμήλιο” που κινούμασταν στο underground, ο μοναδικός τρόπος για να κερδίσουμε την εκτίμηση του όποιου κόσμου κερδίσαμε ήταν οι συναυλίες. Θυμάμαι συγκροτήματα εκεί περίπου στο 2000-2001 να διακινούν κομμάτια τους χέρι με χέρι με κασέτες, υπήρχαν άλλες αξίες. Πες με οπισθοδρομικό αλλά και εγώ και ο Space, πολύ περισσότερο, είμαστε κάθετα αντίθετοι στην διακίνηση των “free download” δίσκων.
Φυσικά δεν κατακρίνω τίποτα απ’ όλα αυτά, αλλά προτείνω να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Περιμένω να δω σπουδαιότερες δουλειές από το underground και δεν υπάρχει λόγος να περιμένω ανάλογες δουλειές από το mainstream.

Είσαι κατά του mainstream;

Όχι, το mainstream είναι αυτό που είναι και το επίπεδό του είναι ικανοποιητικότατο. Υπάρχουνε φυσικά κάποια ευτράπελα παραδείγματα προς αποφυγή, αλλά είναι και αυτά άκρως αναμενόμενα. Από κει και πέρα το κοινό του mainstream με ενδιαφέρει να το κερδίσω. Είναι πολύ ευχάριστο συναίσθημα να έχεις απήχηση σε όλον τον κόσμο χωρίς μουσικές ταμπέλες. Έπειτα τους ανθρώπους που τους ενδιαφέρει η mainstream μουσική δεν μπορεί να τους κατηγορήσει κάποιος, ούτε μπορεί να τους υποχρεώσει να είναι ψαγμένοι μουσικά. Και πάλι περισσότερες απαιτήσεις και ποιο αυστηρά διαμορφωμένα κριτήρια θα περίμενα από τους ακροατές της underground κουλτούρας. Σε γενικές γραμμές δεν θεωρώ θυσία ή εγκατάλειψη μιας ιδεολογίας να κάνει κάποιος ένα- δύο πιο εύηχα ή εύπεπτα, αν θέλεις, κομμάτια για να κερδίσει περισσότερο κοινό, εφ’ όσων φυσικά δεν ξεπερνάει τα όρια της καλαισθησίας.
Γενικά, δεν υπάρχει underground ή mainstream, κάντε απλά ωραία μουσική και όλα τα άλλα θα τα λύσουμε. (Μην βιαστεί κανείς να με κατηγορήσει ως biter, η φράση είναι εμπνευσμένη από παρεμφερή που βρίσκεται στο booklet του “As the World Burns” των Arsonists)

Θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου ποτέ underground, και αν όχι, γιατί;

Πες μου τι είναι το underground και θα σου πω αν είμαι ή όχι. Εξ’ άλλου το θέμα είναι πως θα σε χαρακτηρίσουν όχι πως αυτοονομάζεσαι. Ταπεινή μου γνώμη είναι ότι συγκρότημα που ανέκαθεν η νοοτροπία του είχε στόχο την δισκογραφία και έκανε τον πρώτο του δίσκο σε πολυεθνική, σύμφωνα με την ελληνική παρερμήνευση του όρου underground, δεν έχει δικαίωμα να ονομάζεται underground. (Δεν δημοσιεύαμε κομμάτια μας επί μία 4ετία επειδή ψάχναμε εταιρεία και ενώ ήδη είχε αρχίσει η μόδα του internet. Λες να το κάναμε κατά λάθος? ) Επίσης όμως δε θα με ονόμαζα και mainstream. Για αυτό είπα και προηγουμένως, εκτός από το μαύρο και το άσπρο υπάρχει και το γκρι. Δεν υπάρχουν μόνο οι καλοί (underground) και οι κακοί (εμπορικοί) στη μουσική. Υπάρχουν και άλλες κατηγορίες χωρίς ταμπέλες.

Τι θα ακούσουμε στο μέλλον από τους SMA; Έχει ειπωθεί ότι ετοιμάζετε νέο δίσκο με τον DJ Space.

Ναι, είμαστε ήδη στο studio, αλλά έχει μέλλον ακόμα μέχρι την ολοκλήρωσή του ο δίσκος. Όντας δύο πλέον τα μέλη, οι αρμοδιότητες μοιράστηκαν αντίστοιχα. Ο επόμενος δίσκος SMA δεν θα ξεφεύγει πολύ από ότι έχετε ακούσει μέχρι στιγμής, με τη διαφορά ότι θα περιοριστεί κάπως ο ρόλος του mc και θα τονιστεί ακόμα περισσότερο ο ρόλος του παραγωγού/ συνθέτη. Μουσικά θα είναι το ακριβώς αντίθετο του «Αγαπημένα Μπλουζ», δεν υπάρχει καθόλου sampling αντιθέτως υπάρχουν πολλοί μουσικοί πειραματισμοί.

Αγαπημένα Μπλουζ…

Το «Αγαπημένα Μπλουζ» είναι ένας δίσκος που σκεφτόμουν εδώ και πολύ καιρό να κάνω και με τα νέα δεδομένα της σύστασης των SMA καθώς και τον χρόνο που έχασα στο στρατό, δόθηκε η ευκαιρία να το τρέξω. Χωρίς να θέλω να υποτιμήσω την αξία του, είναι ένα project που έκανα εύκολα και σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα και , εν τέλει, αυτό ακριβώς ήθελα. Οι παραγωγοί με τους οποίους συνεργάστηκα θεωρώ ότι έκαναν θαυμάσια δουλειά. Η ιδέα του να πάρουμε δείγματα από κλασσικά blues και rock κομμάτια, μου ήρθε λόγω του γεγονότος ότι είναι κομμάτια που λατρεύω και θα ήθελα με κάποιον τρόπο να μοιραστώ, αυτά μου τα ακούσματα με τον κόσμο. Το καλό που κάνει πολλές φορές το sampling είναι να παρακινήσει τον ακροατή να αναζητήσει τα samples και αυτό να τον ελκύσει προς ένα ακόμα είδος μουσικής που μέχρι τώρα δεν είχε ανακαλύψει.
Φυσικά από τον δίσκο δεν έλειψαν και κομμάτια εντελώς εκτός του κλίματος που περιγράφω καθώς και κομμάτια με αυτό το μπλουζ ύφος, όπως η Εισαγωγή, που δεν περιέχουν απολύτως κανένα sample.

Βλέπουμε, όμως, ότι παρά την αρνητική σου στάση στο download, είναι ο δεύτερος δίσκος (3ος αν συμπεριλάβουμε και της Φιλικής Εταιρείας) που δίνετε δωρεάν.

Η Φιλική Εταιρεία είναι διαφορετική περίπτωση και δεν είναι δικιά μου ευθύνη να σχολιάσω της μεθόδους της. Για τις άλλες δύο περιπτώσεις υπάρχει συγκεκριμένος λόγος κάθε φορά. Τονίζω ιδιαίτερα σ’ αυτό το σημείο οι δίσκοι «Στο Μεταξύ» και «Αγαπημένα Μπλουζ» κυκλοφόρησαν με ανεξάρτητη δική μου κοπή με την υποστήριξη της Zoltan Tribe. Η παράλληλη διάθεσή τους για download είναι μια επιλογή για να συμβαδίσουμε με την εποχή παρά τον αρνητισμό μας.
Το «Αγαπημένα Μπλουζ» αν κυκλοφορούσε με την τυποποιημένη μέθοδο δεν θα προλάβαινα να μετράω μηνύσεις. Τους Led Zeppelin που ρώτησα δεν μου την έδιναν την άδεια πάντως. (χιούμορ… ίσως κακό, αλλά χιούμορ).
Πέρα από την πλάκα, ο σεβασμός μου απέναντι στους καλλιτέχνες, των οποίων τα δείγματα χρησιμοποιήσαμε πιστεύω να είναι εμφανής. Το 5% των ακροατών έχει διαβάσει το booklet. Στο υπόλοιπο 95 να σημειώσω ότι στο booklet αναφέρονται όλες οι λεπτομέρειες αναλυτικά.

Το άλλο μισό των SMA, ο DJ Space;

Το 70% των SMA ίσως. Είναι ο άνθρωπος κλειδί πίσω από ότι είμαστε. Ειλικρινά είναι τύχη να έχω συγκρότημα με αυτόν τον παραγωγό. Έχε υπ’ όψιν πως ότι έχετε ακούσει σε SMA, Φιλική Εταιρεία, Sifu VERSUS Κόμη Χ, Iso XL κλπ κλπ είναι ένα 20% του συνολικού όγκου της δουλειάς του. Γενικά θα φτιάξει μια μουσική όπως την θέλουμε και θα την εμπλουτίσει με τον κατάλληλο τρόπο σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Από κει και πέρα φωνητικά, τραγούδι, scratches, μουσικά όργανα κοκ. , τι άλλο να πω;

Από πού εμπνεύστηκες το όνομά σου; (Και το Disastah και το Αρχιτέκτονας)

Αν είναι να μιλάμε έξω από τα δόντια δεν αποτελεί και κάποια τρομερή έμπνευση ούτε το ένα ούτε το άλλο. Γενικά, αν θέλεις τη γνώμη μου, η νοοτροπία με τα ψευδώνυμα δεν είναι και το αγαπημένο μου στοιχείο της hip hop κουλτούρας, το θεωρώ λίγο παλιμπαιδισμό, ωστόσο δεν το κατακρίνω και το αποδέχομαι όντας πιόνι της όλης κατάστασης. Πριν 11-12 χρόνια, λοιπόν, ήμουν ιδιαίτερα ζημιάρης και ο DJ Space και ένας άλλος φίλος μας με φωνάζανε συνέχεια καταστροφή. Έπειτα οι hip hop επιρροές και το πάθος της ηλικίας με έκαναν να δημιουργήσω αυτό το ψευδώνυμο που καλώς ή κακώς το κουβαλάω μέχρι σήμερα. Μερικά χρόνια αργότερα, έχοντας και ένα μικρό πάθος τότε με την αρχιτεκτονική, ανακάλυψα το δεύτερο ψευδώνυμό μου που θα έδινε μια ισορροπία στο απόλυτο του πρώτου. Ανέκαθεν, δεν ήθελα να προωθώ την εικόνα ενός βίαιου και καταστροφικού τύπου, αλλά με μάγευε η θεωρία της δημιουργίας που ακολουθεί μια πλήρη καταστροφή. Ήθελα να διοχετεύω την καταστροφική μου τάση στις ρίζες μίας σάπιας δομής και έπειτα να δημιουργώ κάτι καινούριο και ομορφότερο. Επαναστάτης της κακιάς ώρας (χεχε). Στο σήμερα μου κάνεις χάρη αν με φωνάζεις Γιάννη.

Και κάτι τελευταίο, άσχετο με τα υπόλοιπα... Πώς βλέπεις την Ελλάδα του σήμερα;

Η Ελλάδα του σήμερα περνάει μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Ο Τύπος περιγράφει την κατάσταση ίσως χειρότερη από ότι είναι στην πραγματικότητα, αλλά δεν θεωρώ ότι η πραγματικότητα απέχει πολύ. Η πολιτική εξουσία έχει χάσει την οποιαδήποτε αξία της και ο λαός την εμπιστοσύνη του. Αν δεν επέλθει ριζική αλλαγή στα πρόσωπα της πολιτικής εξουσίας (που δεν θα επέλθει) δεν θα υπάρξει σωτηρία. Η κλοπή και η αυθαιρεσία έχουν όρια και τα όρια αυτά έχουν καταπατηθεί κατά πολύ.
Δεν είναι μόνο η Ελλάδα όμως. Η Ελλάδα αποτελείται από έναν λαό και μια κυβέρνηση σε συνεχή αντιπαράθεση που βρίσκει και τις δύο πλευρές ανίκανες να κουμαντάρουν την οποιαδήποτε εξέλιξη. Το φαινόμενο της αλλαγής των ηθών και των αξιών είναι παγκόσμιο και παγκόσμια πρέπει να μεταβληθούν και τα αρχαία πλέον πολιτικά ρεύματα. Δυστυχώς οδεύουμε σε παγκόσμια ανάγκη για ριζικές αλλαγές και η ιστορία επιβεβαιώνει ότι οι ριζικές αλλαγές έρχονται μόνο μετά τον πόλεμο.
Χρειάζονται γενιές με μυαλό ξυράφι. Οι νέοι σήμερα είναι θύματα, αποδέχονται ότι τους επιβάλλεται. Οι «επαναστάτες» είναι ακόμα μεγαλύτερα θύματα, αποδέχονται επαναστάσεις που δεν υπάρχουν. Οι κοινωνία έχει γίνει τόσο σκληρή που αναγκάζει τον κόσμο να κοιτάει μακριά από τα προβλήματά του. Κι όμως όσο κοιτάμε από την άλλη τα προβλήματα συσσωρεύονται δεν εξαφανίζονται. Ζούμε σε περιόδους που χρειάζονται πολλές αναθεωρήσεις και ενότητα. Πρέπει να ξεπεραστούν πάρα πολλά κλισέ του παρελθόντος, ειδικά στο μεγάλο μας χωριό.
Η Ελλάδα, για να μην γενικεύσουμε υπερβολικά, έχει τα δεδομένα που απαιτεί ο λαός της. Η χώρα είναι υποανάπτυκτη και δεν το λέω αυτό με διάθεση για υπερβολή. Δεδομένων των πόρων της και του οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου είναι υπανάπτυκτη. Όταν και αν αλλάξουμε νοοτροπίες θα μπορέσει να αλλάξει και αυτό. Μέχρι τότε οι mc’s θα συνεχίσουν να είναι γροθιά στο κατεστημένο (χιούμορ).